Յուրի Գագարինը Հայաստան այցելել է 1966 թվականին՝ որպես խորհրդային տիեզերագնաց և հերոս։ Նա այցելել է տարբեր վայրեր, այդ թվում՝ Աշտարակում գտնվող Բյուրականի աստղադիտարանը, որը հիմնադրվել էր հայտնի աստղագետ Վիկտոր Համբարձումյանի կողմից։
Այս այցը խորացրել է Գագարինի կապը Հայաստանի հետ, քանի որ Բյուրականի աստղադիտարանը հանդիսանում էր Խորհրդային Միության առաջատար գիտական կենտրոններից մեկը։ Բացի այդ, Հայաստանի ժողովուրդը մեծ սեր ու հարգանք ուներ նրա հանդեպ՝ որպես խորհրդային հաղթանակի խորհրդանիշ։Գագարինի անունը անմահացվել է Հայաստանում` Գեղարքունիքի Մարզում։
Գյուղը սկզբում անվանվել է Գագարինավան, սակայն վերանվանվել է Գագարին այն ժամանակ, երբ քաղաքատիպ ավանից դարձել է Սևան խոշորացված համայնքի թաղամաս։ Նույն վայրում կանգնած է նրա արձանը` բետոնե հիմքով, մետղյա ծածկույթով։ Խորհրդային շրջանի ավանդական ոճով։ Այն տեղադրվել է 1960-ական թվականներին և մինչ օրս պահպանվել է՝ չնայած որոշ մաշվածության։ Արձանը ներկայացնում է մեզ Գագարինին, ով կանգնած է խորհրդանշական դիրքով՝ ի նշան նրա նշանակալի ձեռքբերումների։
Հետաքրքիր է, որ արձանի մոտ տեղադրվել են նաև հայկական խաչքարեր, ինչը արտացոլում է հայկական մշակույթի ու խորհրդային ժառանգության համադրությունը։ Սա տեղի բնակիչների կողմից արվել է՝ արձանին ավելի տեղայնացված արժեք տալու համար։
Yuri Gagarin visited Armenia in 1966 as a Soviet cosmonaut and hero. During his visit, he explored various places, including the Byurakan Observatory in Ashtarak, which was founded by the renowned astronomer Viktor Ambartsumian.
This visit deepened Gagarin’s connection with Armenia, as the Byurakan Observatory was one of the leading scientific centers in the Soviet Union. Moreover, the people of Armenia held great admiration and respect for him as a symbol of Soviet triumph.
Gagarin’s name has been immortalized in Armenia in the Gegharkunik Province. The village was initially called Gagarinavan but was later renamed Gagarin when it became a neighborhood of the enlarged Sevan community. In the same location, his statue stands on a concrete base with a metallic coating, designed in the traditional Soviet style. It was installed in the 1960s and has been preserved to this day despite some wear and tear. The statue portrays Gagarin standing in a symbolic pose, reflecting his remarkable achievements.
Interestingly, near the statue, Armenian khachkars (cross-stones) have also been placed, symbolizing the fusion of Armenian culture with Soviet heritage. This was done by local residents to give the monument a more localized significance.
Памятник Юрия Гагарина - село Гагарин
Юрий Гагарин посетил Армению в 1966 году как советский космонавт и герой. Он посетил множество мест, в том числе и, находящуюся в Аштараке, обсерваторию Бюракана, который был основан известным советским астрономом Виктором Амбарцумяном. Этот визит углубил отношения Гагарина с Арменией, поскольку Бюракан являлся одним из передовых научных центров Советского Союза. Кроме того, армянский народ очень любил и уважал его - как символа советской победы. Имя Гагарина было увековечено в Гегаркуникской области. Село сначала было названо Гагаринаван, однако, было переименовано в Гагарин тогда, когда из посёлка городского типа было превращено в один из районов Севанской агломерации. В том же месте стоит и его памятник - с бетонным основанием и металлическим покрытием - в традиционной советской стилистике. Он был воздвигнут в 60-ых годах и, несмотря на изношенность, сохранился до сих пор. Памятник представляет нам Гагарина, стоящего в символической позиции - в знак его значительных приобретений. Интересно, что рядом с памятником размещены армянские хачкары, что демонстрирует совместимость армянской культуры и советского наследия. Это было сделано местными жителями для того, чтобы придать памятнику большую значимость.